ASLAN BALIKLARI VE BESİNSEL FAYDALARI
İstilacı aslan balığı, yerli mercan ve sert taban (kayalık) toplulukları için ciddi tehditler oluşturmakta ve biyolojik çeşitliliğin korunmasına yönelik ilk 15 küresel tehditten biri olarak kabul edilmektedir. İstilacı aslan balıklarının 70'in üzerinde yerli türü yediği doğrulanmış ve bu da onları deniz biyoçeşitliliği için en büyük tehditlerden biri haline getirmiştir. Yetişkin aslan balığı, esas olarak balık yiyicidir. Araştırmacılar bir mercan resifinde yaşayan tek bir aslan balığının, yerli resif balıklarının popülasyonundaki artışı %79 oranında azaltabileceğini keşfetmiştir. Aslan balığı popülasyonları büyüdükçe mercan resifleri üzerinde ek stres yaratmaktadırlar. Örneğin, aslan balığı otoburları yer ve otoburlar mercan resiflerindeki algleri yerler. Otoburlar olmadan alg büyümesi kontrolsüz kalır ve bu da mercan resiflerinin sağlığına zararlı olabilir. Bu resifler zaten iklim değişikliği, kirlilik, hastalık, aşırı avlanma, tortulaşma ve diğer stres faktörlerinin etkilerinden mücadele etmektedir. Aslan balıklarının da bu faktörler arasına eklenmesi biyolojik çeşitlilik açısından yüksek risk anlamına gelmektedir.
Pek çok yerde araştırmacılar, aslan balıkları için kontrol stratejileri geliştirmeye çalışmıştır. Belgelenen kontrol stratejileri arasında aslan balıklarını yemeye teşvik etmek vardır. Gerçekten de aslan balığı kendi doğal menzilinde yenilebilen bir balık olarak kabul edilir ve genel olarak konuşursak Akdeniz mutfağında yemeklerin temelini oluşturan bir lezzettir.
Okyanusta insanları ısırabilecek veya sokabilecek her şeyi öldürüp yemek istemiyoruz. Köpekbalıkları buna bir örnektir. Her ne kadar kötü üne sahip olsalar da besin zincirinde önemli bir rol oynarlar. Ancak aslan balığı, deniz ekosistemlerine değer sağlamaz. Ek olarak, dikenlerindeki zehirler nedeniyle aslan balığı sokmaları şiddetli ağrı ve şişmeye neden olabilir. Zehirleri normal kas kasılmasını, kalp atış hızını etkileyebilir ve bulantı, kusma, ateş, alerjik şoka neden olabilir. Aslan balığı tutarken önleyici yöntemler (uygun eldivenler gibi) kullanılıyorsa, risk önemli ölçüde azaltılmış olur. Bu, aslan balığı yememek için bir neden gibi görünebilir. Fakat aslan balığının dikenleri zehirli olsa bile eti zehirli değil; hatta lezzetli ve yağlıdır. Pişirme yani ısı ile dikenlerdeki zehir de etkisizleşir. Yerel balıkçıları bu balıkları yakalamaya ve restoranlara satmaya motive etmek önemli bir gelir sağlayabilir. Müşterilerin tepkisi olumlu olduğu için restoranlar aslan balıklarını menülerine koymaya daha fazla özen göstermelidir. Bu balığın restoranlarda pazarlanması büyük başarı oluşturmaktadır. Akdeniz'de yerel aslan balığı tüketimi giderek artmakta ve balık restoranları bunları sunmayı planlamaktadır.
Aslan balıklarını tüketmek sadece çevre için harika bir seçenek değildir; aynı zamanda resifteki en lezzetli balıklardan biridir. Aslan balığı, kalp sağlığı için önemli olan Omega-3 yağ asidi konsantrasyonu açısından yüksek ve iltihaplanmaya neden olan Omega-6 yağ asidi konsantrasyonu açısından düşük olduğundan oldukça sağlıklı bir seçimdir. Aslan balıklarındaki yağ asitleri kötü kolesterolü (LDL kolesterol) düşürmeye ve iyi kolesterolü (HDL kolesterol) yükseltmeye yardımcı olmaktadır.
Birçok lezzetli balık yüksek cıva içeriğine sahiptir. Ton balığı, uskumru, kılıç balığı ve çini balığı yüksek cıva seviyelerine sahip popüler balıklardan sadece birkaçıdır. Aslan balığı düşük cıva seviyelerine sahiptir ve kalp sağlıklı için önemli yağ asidi olan omega-3 açısından zengindir. Araştırmalarda aslan balığının kas dokusu yüksek protein, doymamış yağ asitleri, mineraller ve eser elementler içerirken; bu tüketilebilir dokudaki ağır metal düzeylerinin insan sağlığını tehdit edecek düzeyde olmadığı belirlenmiştir. Bir dahaki sefere menüde aslan balığı gördüğünüzde deneyin. Sağlıklı, lezzetli ve resif ekosistemlerine zararlı olarak listelenen bir balığı yemek, sizin ve deniz ortamı için bir kazançtır.
UZMAN DİYETİSYEN İREM YILDIZ