ESRA ŞASİ YAĞMUR
Her geçen gün ölümlerin arttığı koronavirüs tedbirleri kapsamında ‘evde kal’ çağrısını yenileyen hükümet, toplu alanlarda bulunanlara ise maske takma zorunluluğu getirdi. Marketlere, pazarlara ve toplu alanlara maske takmadan girilmesinin yasaklanmasının ardından maske kullanımı arttı. Peki, tedbir amaçlı takılması gereken bu maskeleri kullanırken nelere dikkat etmeliyiz ve hangi tür maskeleri almalıyız. İşte bu soruların cevabını Mersin Üniversitesi Tıp Fakültesi Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji Öğretim Üyesi Prof. Dr. Gülden Ersöz, gazetemiz Güney’e anlattı.
TOPLUM İÇİNDE TIBBİ MASKE KULLANILMALI
Sağlık alanında iki tip maske türünün yaygın olduğunu anlatan Prof. Dr. Gülden Ersöz, toplum içinde tıbbi yani cerrahi maske kullanılması gerektiğini ifade etti. Ersöz, “Sağlık alanında iki maske türü yaygın olarak kullanılmaktadır; Tıbbi maske (cerrahi maske) ve yüksek süzme özelliğine sahip N95 (FFP2) maske. N95 maskeler sağlık profesyonellerince hastaya müdahale ederken kullanılan maskelerdir. Her ikisi de bir metrelik mesafe içinde oluşan damlacıkları yüzde 95 süzmektedir yani toplumsal alanlarda N95 maskeye gerek yoktur. Sağlık tesislerinde ise gerekli durumda kullanıldığında kullanan kişinin sağlığı için çok kritik bir önemi vardır. Şu günlerde sağlık profesyonellerinin N95 maskeleri çok daha sık kullanması gerekirken ne yazık ki üretim azlığı ve toplumsal alanlarda yaygın kullanılması nedeniyle sağlık tesislerinde yetersiz sayıdadır. Bu nedenle toplum içinde öncelikle tıbbi yani cerrahi maske kullanılmalı, N95 maskeler sağlık profesyonellerine bırakılmalıdır” dedi.
MASKE DOĞRU GİYİLMELİ
Tıbbi yani cerrahi maskelerin kullanımının tek kullanımlık olduğunun altını çizen Ersöz, “Maskeler medikal malzeme satanlar veya eczanelerden temin edilebilir. Maskelerin en az çift kat olması ve yüze iyi yerleşebilmesi için burun kısmında sert plastik ve ya metal olması gerekir. Maskeler doğru giyilmeli, etkili olabilmeleri için ağzı ve burnu tam kapatmalıdır. Maskenin kirli, alanı dış yüzeyidir. Kullanım sırasında boyuna indirilmemeli, dış yüzeyine elle temas edilmemelidir. Boyuna veya çeneye indirilmesi boyun ve kıyafetlerin kirlenmesini ve sonrasında bu alandan ağız ve buruna bulaşlar olasına neden olacaktır, yani bu şekilde kişinin kendi kendine hastalıkları bulaştırması söz konusu olabilir” diye konuştu.
SIK TEMAS HALİNDE EL YIKANMALI
Maskenin sık değiştirilmesinin ve maskeye her temas sonrasında ise ellerin yıkanılmasının altını çizen Ersöz, “Tek kullanımlık maskeler aralıksız 2 saatten fazla yüzde kalmamalıdır ve sık değiştirilmelidir. Nefes ile ıslanma olursa veya yüzeyinde kirlenme olursa daha sık değiştirilmelidir. Eller yıkandıktan sonra temiz maske takılmalıdır. Maske cepte veya çantada taşınacaksa temiz bir poşet içinde olmalıdır” dedi.
KULLANILAN MASKE ÇÖPE ATILMALI
Maskenin ağızdan uygun bir şekilde çıkarılarak güvenle bir şekilde çöpe atılması gerektiğini ifade eden Ersöz, maskenin çöpe atılması ile ilgili de şu bilgileri verdi:
“Kirlendiğinde çıkartılarak bir torbaya konulmalı, ağzı bağlandıktan sonra bu torba içinde çöpe atılmalıdır. Daha sonra başkaları için risk oluşturmaması ve çevre kirliliğine neden olmamak için gelişi güzel ve poşet içine konulmadan çöpe atılmamalıdır. Aynı şekilde eldiven kullanımı söz konusu olursa eldivenler iç yüzü dışa gelecek şekilde çıkartılmalı ve bir poşet içine konularak çöp poşeti içine atılmalıdır.”
MASKE ALABİLCEĞİMİZ EK BİR ÖNLEMDİR
İnternetten maske alırken özelliklerine dikkat edilmesi gerektiğini belirten Ersöz, maskenin yanı sıra diğer koruyucu önlemlerin de önemine vurgu yaptı. Ersöz, “Tıbbi kullanım için uygun olmamasına karşın ihtiyaç durumunda evde pamuklu kumaşlardan maske yapılabilir veya bu tür yıkanabilir maskeler alınabilir. Tercih edilecek kumaş pamuklu, sık örgülü ve kalın kumaşlardır. Kumaş maskeler evde 60 derecede yıkanmalıdır. Tıbbı hazır olarak alınan maskeler yıkanmaya uygun değildir. İnternetten alınacak maskelerin özellikleri okunarak yeterli kalitedeki maskeler tercih edilmelidir. İnternette satılan, sertifikası, güvenlik kontrolü olmayan, hangi şartlarda üretildiği belli olmayan, standartlara uygun olmayan maskeler kullanılmamalıdır. Maske her zaman tam koruyucu değildir. Alınacak diğer koruyucu önlemlere; sosyal mesafenin korunması, el yıkama veya el antiseptiği kullanılması, zorunlu olmadıkça evden çıkılmaması maskeden daha önemlidir. Maskenin alabileceğimiz ek bir önlem olduğu unutulmamalıdır.”