ZELİHA ÖZİPEK
Afganistan’da artan Taliban şiddeti nedeniyle ülkelerinden göç eden Afganların yeni uğrak yeri Türkiye oldu. Yaklaşık 4 milyon Suriyeli mültecinin yaşamına devam ettiği Türkiye’de Afganların da sınır bölgelerinden kaçak yollarla ülkeye giriş yapması geniş yankı uyandırdı.
Göç ve Mülteci Araştırma Derneği Başkanı Selahattin Güvenç, hükümetin göç ve mülteciler konusunda yanlış politikalar izlediği yönünde gazetemize açıklamalarda bulundu. Avrupa Birliği’nden mülteciler için ödenen para karşılığında Türkiye’nin mültecilere kapılarını açtığını söyleyen Güvenç, “Hükümetin göç ve mülteci politikası başından beri yanlış. Hükümet, Avrupa Birliği’yle bazı anlaşmalar yapıyor ve AB diyor ki ‘Siz göçmenleri Türkiye’de tutun’. AB bize para verecek diye mülteciler Türkiye’de tutulmaya çalışılıyor. Aslında Türkiye eskiden transit bir ülkeydi. Göçmenlerin mültecin gelip geçtiği bir ülkeydi ama artık hedef ülke haline geldi. Mülteciler, Türkiye’de barınmaya, yaşamaya ve süresi belli olmayacak bir şekilde kalıyor Bununla birlikte Afgan mülteciler İran sınırını geçerek ülkemize giriş yapıyorlar. İran mültecilere yol veriyor. İran kendi ülkesine almıyor. Türkiye de komşularıyla diplomatik ilişkileri de çok aşınmış. Orada da sonuç alınamıyor. Ama şu var: Biz, ‘Göç ve mülteci alanında çalışan bir kurum olarak “göç ettirme, zorla yerinden ettirme” bir insanlık suçudur. Büyük bir travmadır’ diyoruz. Ondan daha büyük bir hak ihlali yok. Ama bu hak ihlaline dünya da seyirci kalıyor. Ülkemiz de bu göç sorunu konusunda da çok yetersiz politikalar izliyor” dedi.
“TÜRKİYE’DEKİ MÜLTECİLER PERİŞAN HALDE”
Türkiye’ye gelen mültecilerin perişan halde olduğunu söyleyen Güvenç, “Biz mültecileri gececi koruma adı altında ülkeye alıyoruz ama sorunlarını çözmeye yönelik adımlar atmıyoruz. Birleşmiş Milletler standartlarına göre mülteciler konusunda hareket edilmiyor. Ülkeye geldiklerinde ise nereye gidiyorsanız gidin, ne yapıyorsanız yapın der gibi kendi hallerine bırakıyoruz. Bunun sonucunda da insanlar buralarda büyük travmalar yaşıyor. Ülkemize gelenler de burada perişan oluyorlar” dedi.
“AFGANLAR ÜLKEMİZE GİRİŞ YAPARLARSA GERİ DE DÖNMEZLER”
Güvenç, “Mersin’de şu anda 400 bin civarında Suriyeli mülteci var. Buna Afgan mülteci akımı da eklenirse bunu ne Mersin ne de Türkiye kaldırabilir. Örneğin 90’lı yıllarda sınır bölgelerinde Kürt köyleri boşaltıldı. O zaman da 200 bin üzerinde insanlar buraya gelmişti. Şimdi 350-400 bin civarında kişinin burada olduğunu biliyoruz. Bu kent zaten artık mültecileri taşıyamıyor. Bununla birlikte Afgan mültecilerin Suriyeli mültecilerden farkları da var. Örneğin Afganistan biraz daha uzak bir coğrafyada ama bununla beraber Suriyeli mültecilerin bir kısmının da ülkelerine geri dönme umutları var. Koşullar düzelirse geri döneriz diyenler var. Afganlar ülkemize giriş yaparsa eğer geri de dönemezler. Zaten dünya çapında yapılan araştırmalara göre geri dönüşler konusunda yüksek bir oran olmuyor. Yüzde 3 veya 4 gibi insan topluluğu ülkelerine geri dönebiliyor. Dolayısıyla Afgan göçü Türkiye’de farklı sonuçlar doğurabilir” diye konuştu.