Kamuoyunda, ücretli olarak çalışanların gelir vergisi beyannamesi vermeyeceğine dair yaygın bir kanı vardır. Çünkü maaşlarından gelir vergisi kesintisinin yapıldığı düşünülür. Ancak aşağıda belirtilen şartların varlığı halinde ücretlerinin tamamından gelir vergi kesintisi yapılmış olsa dahi gelir vergisi beyannamesin verilmesi gerekmektedir.

193 sayılı Gelir Vergisi Kanunun 86.maddesinin “1-b” bendinde; ücretlilerin hangi hallerde beyanname vermemeleri, verseler dahi ücret gelirlerini beyannameye eklememeleri gerektiği açıklanmıştır. Dolayısıyla ücret geliri elde edenlerin beyanname vermeleri veya verilecek beyannamelerine ücretlerinin eklenmesiyle ilgili haller aşağıda belirtilmiştir.

• Tek işverenden kesinti yoluyla vergilendirilmiş ücret geliri elde eden ve ücreti 2024 yılı için 3.000.000 TL’yi aşanların, birden çok ücret gelirlerinin toplamı beyan edilecektir.

• Birinci işverenden sonraki işverenlerden aldıkları ve kesinti yoluyla vergilendirilmiş ücretlerin toplamı 2024 yılı için 230.000 TL’yi aşanların, ücret gelirlerinin toplamı beyan edilecektir.

• Birinci işverenden aldıkları ücret geliri de dahil olmak üzere aldıkları ücretlerin toplamı 2024 yılı için 3.000.000 TL’yi aşanların, birden çok ücret gelirlerinin toplamı beyan edilecektir.

Ayrıca istisna kapsamı dışında, ücretlerini yabancı bir memleketteki işverenden doğrudan doğruya alan hizmet erbabı, istisnadan faydalanmayan yabancı elçilik ve konsolosluk memur ve hizmetlileri, ücreti kesinti yoluyla vergilendirilmeyen yukarıda sayılanlar dışında kalan ücretlilerin de gelir vergisi beyannamesi vermeleri zorunludur.

Diğer taraftan Teknoloji Geliştirme Bölgeleri ile Ar-Ge Faaliyetlerinin Desteklenmesi ve Serbest Bölgelerde yürütülen faaliyetler nedeniyle önce hesaplanarak beyan edilen ancak işverenlere destek sağlanması nedeniyle tecil ve terkin işlemine tabi tutulan ücretlerin de beyanname verme hesabında dikkate alınması gerekmektedir.

Ancak ücretleri gelir vergisinden istisna olan Türk Uluslararası Gemi Sicilinde kayıtlı gemilerde ve yatlarda çalışan personelin ücretleri veya sair surette gelir vergisinden istisna edilmiş olarak alınan ücretler beyanname verme hesabında dikkate alınmaz.

Genel bütçeye dahil kurumlardan birden fazla ücret alanların ücreti tek ücret olarak değerlendirilir. Genel bütçeye dahil olmayan kurumlardan ve özel sektör firmalarından alınan ücretler ayrı ücret olarak değerlendirilir. Ücretlerin aynı anda alınabilmesi veya aynı yıl içinde bir işyerinden ayrılıp diğerinde başlamak suretiyle alınması da mümkündür.

Örnek 1: Şahıs (A) Birinci: 600.000TL, İkinci: 220.000TL, Üçüncü: 180.000TL, ücret almış ise ikinci ve üçüncü ücret toplamı 230.000 TL’yi aştığından ücretin toplamı beyan edilecektir.

Örnek 2: Şahıs (B) Birinci: 500.000TL, İkinci: 130.000TL, Üçüncü: 90.000TL, ücret almış ise ikinci ve üçüncü ücret toplamı ve genel toplamı aranan şartları aşmadığında beyan edilmeyecektir.

Örnek 3: Şahıs (C) Birinci: 2800.000TL, İkinci: 134.000TL, Üçüncü: 80.000TL, ücret almış ise ücretlerin toplamı 3.000.000 TL’yi aştığından ücretin toplamı beyan edilecektir.

Örnek 4: Şahıs (D) Birinci: 3.100.000TL, İkinci: 100.000TL, Üçüncü: 200.000TL, ücret almış ise birinci ve ücretlerin toplamı 3.000.000 TL’yi aştığından ücretin toplamı beyan edilecektir.

Elde edilen ücretlerin beyan edilip edilmemesiyle ilgili olarak yapılacak hesaplamalarda ücretlerin gayri safi tutarı dikkate alınır. Ancak beyana dahil olan ücretlerin safi tutarı üzerinden vergilendirilir.

Safi tutarın tespitinde gayrisafi ücret tutarından; emekli aidatı ve sosyal sigorta primleri, sosyal güvenlik destekleme primi, işsizlik sigortası primi, hayat veya şahıs sigorta primleri, kamu kurumlarınca yapılan yasal kesintiler, sendikalara ödenen aidatlar ve engellilik indirimi tutarının indirilmesi gerekmektedir.

Diğer taraftan elde edilen ücretlerin yıllık beyanname ile beyan edilmesinin gerekmesi durumunda, yıl içinde istisna uygulamasından faydalanıldığı için yıllık beyannamede söz konusu istisna uygulamasına yer verilmez. Ancak yıllık beyannamede ücret gelirlerinin toplamı üzerinden hesaplanan vergiden, yıl içinde istisna öncesi hesaplanan gelir vergisinin toplamı mahsup edilir.