ELVAN PEHLİVAN
TMMOB Makina Mühendisleri Odası Mersin Şube Yönetim Kurulu Başkanı İsmail Oğuz, Tarsus’ta önceki gün asansör kazası nedeniyle bir kişinin hayatını kaybetmesinin ardından açıklama yaptı. Oğuz, “Kazaya konu asansör/platformun yük taşımak amacıyla yapılmış olduğu bilgisine ulaşılmıştır. Ancak altını çizerek belirtmek isteriz ki: İster insan taşımak amaçlı olsun ister yük taşımak amaçlı olsun, tüm asansör ve platformların mevzuata uygun inşa edilmesi, kayıt altına alınması ve periyodik kontrollerinin düzenli olarak yapılması zorunludur. Kazanın yaşandığı bu yapıyla ilgili olarak Makina Mühendisleri Odası Mersin Şubemize herhangi bir başvuru yapılmamış, proje denetimi, uygunluk değerlendirmesi veya kontrol süreci işletilmemiştir. Bu nedenle platform tamamen kayıt dışı ve mevzuata aykırı biçimde yapılmıştır. Bir kez daha görüyoruz ki mevzuatın ve mühendislik hizmetlerinin devre dışı bırakıldığı her uygulama potansiyel bir can kaybına yol açmaktadır” dedi.
“YÜK ASANSÖRLERİNDE YAPILAN HATALAR DAHA BÜYÜK KAZALARA SEBEP OLABİLMEKTEDİR”
Asansörün tasarımı, montajı, bakımı ve periyodik kontrolüyle bir mühendislik hizmeti olduğunun altını çizen Oğuz, “Asansörlerin insan asansörü, yük asansörü veya mekanik kaldırma iletme platformu fark etmeksizin tasarımı, imalatı, montajı, bakımı ve periyodik kontrol süreçleri; özel eğitimli ve yetkinliği belgelendirilmiş mühendisler tarafından yürütülmesi gereken teknik işlemlerdir. Yük asansörlerinin yalnızca yük taşımak için kullanılması, bu sorumlulukları ortadan kaldırmaz. Aksine, ağır yüklerin oluşturduğu ek riskler nedeniyle yük asansörlerinde yapılan hatalar daha büyük kazalara sebep olabilmektedir” ifadelerini kullandı.
“BİNAYA SONRADAN YAPILACAK YÜK PLATFORMLARI DAHİ MEVZUATA TABİDİR”
Asansör bakımı ve kontrollerinin yaptırılmasının zorunlu olduğunu belirten Oğuz, “634 Sayılı Kat Mülkiyeti Kanunu 35. madde yönetici ve kat maliklerine, ‘Asansörlerin güvenli işletilmesi için aylık bakım ve yıllık kontrollerin yaptırılması zorunludur’ hükmünü getirmektedir. Asansör Periyodik Kontrol Yönetmeliği gereği tüm asansörlerin, ayda bir kez bakımı, yılda bir kez periyodik kontrolü, yaptırılmak zorundadır. Mevcut binalarda asansör ekleme süreçleri mevzuatla belirlenmiştir Asansör bulunmayan binalarda ihtiyaç doğduğunda; proje, ruhsat, uygun mesafe kriterleri ve TS 9111 Ulaşılabilirlik Standardı gibi şartlara uyulması gereklidir. Binaya sonradan yapılacak yük platformları dahi mevzuata tabidir; “geçici çözüm” adı altında yapılan hiçbir uygulama hukuki sorumluluğu ortadan kaldırmaz. Bu yükümlülükler yerine getirilmediğinde yangın, arıza, yük düşmesi veya platform çökmesi gibi durumlarda yaşanacak kazalarda yöneticiler hem hukuki hem de vicdani sorumluluk ile karşı karşıya kalacaktır” diye konuştu.
“KAYIT DIŞI YAPILAN HER ASANSÖR İSTER YÜK İSTER İNSAN TAŞISIN, POTANSİYEL BİR ÖLÜM RİSKİDİR”
Asansör kazalarının kader olmadığını dile getiren Oğuz, “Yük asansörlerinde dahi gerekli denetimler yapılmadığında sonuç değişmemekte, ihmal can almaya devam etmektedir. Kayıt dışı yapılan her asansör ister yük ister insan taşısın, potansiyel bir ölüm riskidir. Mühendislik hizmeti almak bir tercih değil, zorunluluktur. Asansör kazaları kader değildir, engellenebilir” şeklinde konuştu.