MAHMUT SÖNMEZ
Ekonomik kriz, yüksek enflasyonla birlikte vatandaşın alım gücü her geçen gün düşerken, bir günde hem doğalgaza hem de elektriğe meskenlerde yüzde 20 zam geldi.
Türk Mühendis ve Mimar Odaları Birliği (TMMOB) Elektrik Mühendisleri Odası (EMO) Mersin Şube Başkanı Uğur Tulay, hükümetin yanlış enerji politikaları yüzünden vatandaşın sırtındaki yükün her geçen gün arttığını bu gidişle zamların artarak devam edeceğini söyledi.
Boru Hatları İle Petrol Taşıma Anonim Şirketi (BOTAŞ), 1 Eylül’den geçerli olmak üzere konutlarda kullanılan doğal gaz fiyatında yüzde 20,4, küçük ve orta ölçekli işletmelerde yüzde 47,6, sanayide 50,8 ve elektrik üretiminde kullanılan doğal gaz fiyatında yüzde 49,5 oranında artış yapıldığını açıkladı. Doğalgazın hemen ardından bir zam da elektriğe geldi.
Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu (EPDK), konutlarda kullanılan elektriğe eylül ayından itibaren yüzde 20, kamu ve özel hizmetler sektörü ile diğer aboneler grubu için %30, sanayi abone grubu için %50 oranında zam yapıldığını duyurdu. Bu artışla beraber 100 kWh elektrik tüketimi olan bir mesken abonesi için ödenecek tutar 173,46 lira oldu.
“NE VATANDAŞ NE DE BİZ ZAMLARA YETİŞEMİYORUZ”
Ülkenin her sabah yeni bir zamma uyandığını belirten Tulay, artık vatandaşların faturalara gelen zamlara yetişemediğini belirtti. Doğalgaza gelen zammın ardından kısa vadede elektriğe de zam gelmesini beklediklerini söylediklerini belirten Tulay, “Doğalgaza zam geldi, kısa süre sonra elektriğe de buna bağlı olarak zam geleceğini öngörüyorduk. Türkiye doğalgazın yüzde 99’u ithal ediyor. Elektrik enerjisinin de yüzde yetmişini doğalgazdan sağlıyoruz. Doğalgazdan hemen birkaç saat sonra elektrik zammı da açıklandı tabiri caizse zamlara neredeyse artık bizler dahi yetişemiyoruz” dedi.
“YANLIŞ YATIRIM VE PLANLAMADA ZAM KAÇINILMAZ OLUYOR”
Enerji alanında zamanın ve yaşananların Oda olarak kendilerini haklı çıkardığını söyleyen Tulay, “Yaşananlarla çalışmalarımızın ne kadar doğru bir eksende olduğu ortaya çıkıyor. Enerjide dışa bağımlı bir ülkede bu alanda yatırım ve planlama doğru planlanmadığı sürece bu zamlar kaçınılmazdır. İthal edilen enerji dövizin maliyetiyle birlikte hemen bize zam olarak yansıyor. Halbuki doğru bir planlama ve enerjinin verimli kullanılmasıyla bu fiyatlar en azından dengelenebilirdi” diye konuştu.
“HERKES GÜNÜN YÜKÜNÜ KALDIRMAYA ODAKLANMIŞ DURUMDA HERKES”
Tüm enerji kaynaklarının dağıtım ve işletmesinin kamuya devredilmesi gerektiğini söyleyen Tulay, bununda istense bile hemen olamayacağını bunun için zamana ihtiyaç olduğunu dile getirdi. Ekonomik krizden kaynaklı halkın geçinmede ve temel ihtiyaçlarını karşılamada dahi çok büyük sıkıntılar çektiğini söyleyen Tulay, “Şimdiyi düşünecek olursak vatandaşın şu an bu fatura yüküne dayanacak gücü yok. Enerji işinin kamuya devredilmesi, yenilenebilir enerji yapılmalı ama zaman isteyen şeyler. Yenilenebilir enerji diyoruz ama EPDK’nın 10 Ağustos’ta çıkardığı yönetmelik ortada. Elektrik üreten firmalara ‘İhtiyacın kadarını üret ben fazlasını senden almayacağım’ dedi ve bu da bu alanda bir anda yatırımlar durdu, süspanse edecek şeylerde devreden çıktı. Maalesef şu an geleceği planlamadan geçti insanlar, kamusallaştırma olsun desek, en az bir yıl sürer. Elektriğin üretiminden dağıtımına kadar on alan var ve bu zaman alacak. Kamusallaşmaya da yenilenebilir enerjiye ihtiyaç var ama kısa vade de hemen vatandaşın gelen zamları absorbe edecek bir gelir ihtiyacı var” ifadelerini kıllandı.
“DEVLET FATURALARA YAPTIĞI ZAM ORANINDA İNSANLARA DESTEK OLMALI”
Ekonomik kriz ve alım gücünün düşüşüyle birlikte halkın artık geçinmekte dahi zorluk çektiğini söyleyen Tulay, faturalarda vergiler sıfırlansa dahi halkın bu yükü kaldıramayacağını söyledi. Devletin faturalara yaptığı zam oranında vatandaşlara maddi destek sağlaması gerektiğini söyleyen Tulay, “Şu an ülkede akşam evine ekmek götüremeyecek insanlar var. Bunca yükü bu insanların kaldırması mümkün değil. Elektrik temel ihtiyaç ve bu ihtiyaca ithalattan kaynaklı bu kadar zam yapıyorsanız. İnsanların bu temel ihtiyacı karşılaması için de halka yardım etmelisiniz. Devlet faturalara yaptığı zam miktarı kadar halka destek olmalı. Bunu enerjide dışa bağımlı Avrupa ülkeleri yapıyor. Dışarıdan temin edilen enerjiye zam yapsalar dahi, vatandaşlara zam oranında para desteği sağlıyorlar. Bunu hem ticarethanelere hem de mesken abonelerine yapıyorlar. Bunun yapılması gerekir zor günler geçiren vatandaşlar en azından az da olsa rahatlar” dedi.
“ZAMLAR BURADA DURMAZ MAĞDURİYETELER ARTACAK”
Vatandaşın sırtındaki fatura yükünü alacak yardımlar yapılmazsa birçok insanın kısa zamanda elektrik faturasını ödeyemeyecek hale geleceğini ve birçok abonenin elektriğinin kesileceğini söyleyen Tulay, “Vatandaşın esnafın azımsanmayacak bir kısmı faturasını ödeyemeyecek hatta fatura yükleri o kadar büyüdü ki insanlar ihtiyaç kredileri çekip yüksek faizlerle fatura ödemeye çalışıyor ve yükleri artarak devam ediyor. İleride yetkililer elektrik kullanımında kota ve kısıtlanma da getirebilir, günlük belli bir kwh kullanımından sonra kesintiye dahi gidebilirler. Zammın bunlarla bitmeyeceğini düşünüyorum, kış dönemine giriyoruz, enerjide tüketim artacak en fazla üç ay içinde zam kaçınılmaz görünüyor” dedi.