MAHMUT SÖNMEZ
Ramazan ayı öncesi et fiyatlarına yüzde 48 zam yaptığını duyuran Et ve Süt Kurumu zamlı fiyat listesini internet sitesinde yayınlandı. Kasaplarda ise fiyatlar çok daha yüksek. Esnaf temsilcileri ve uzmanlar ise yanlış politikalar yüzünde yapılan zammın kaçınılmaz olduğunu belirtti. Ortak görüş ise; devletin üreticiye gerekli desteği vermemesi halinde, hayvancılığın biteceği ve etin ulaşılamayacak bir alacağı yönünde.
Yapılan zamla birlikte kıymanın kilosu 56 liradan 83 liraya, 1 kg kuşbaşının fiyatı da 62,50 liradan 92 liraya yükseldi. Yüzde 48’lik zammın ardından pirzolanın kilosu 103 liradan 152 liraya, bonfilenin kilosu ise 154 liradan 228 liraya yükseldi. Kasaplarda ise kıymanın kilosu 120, Kuşbaşı 130, pirzola 185, bonfile ise 240 liradan satılıyor.
“HAYVANCILIK BİTİYOR”
Mersin Kasaplar Odası Başkanı ve Türkiye Kasaplar ve Besiciler Federasyonu Başkanvekili Erdal Pekmez, Et ve Süt Kurumu’nun kırmızı ete yaptığı zammın kaçınılmaz olduğunu belirtti. Yüksek enflasyon ve yem fiyatlarının yüksekliğinin hayvan besiciliğini bitirme noktasına getirdiğini söyleyen Pekmez, “Birkaç gün önce doğuda birçok şehir gezdim, hayvancılık bitme seviyesine gelmiş. İthal olan yemin fiyatına besici yetişemiyor, süt üretimi yapan hayvancı bile masraflara yetişemediği için inekleri kesime göndermek zorunda kalıyor. Üretici yeme, elektriğe masraflara yetişemiyor” dedi.
“FİYATLAR BURADA DURMAZ”
Yönetimin üreticiye gerekli teşvik ve desteği vermediğini söyleyen Pekmez, “Böyle giderse üretim duracak ve fiyatlar her geçen gün artacak. Kurumun yaptığı zamdan önce zaten piyasada kasaplar kuşbaşı etin kilosunu ortalama 110 liradan, kıymayı da 85 liradan satıyordu. Önümüzde ramazan var, ardından kurban artan maliyetler ve yanlış politikalarla fiyatlar burada durmaz daha da yükselir” dedi.
“GÜMRÜKSÜZ ET İTHAL EDİLECEĞİNE, ÜRETİCİ DESTEKLENSİN”
Gümrüksüz et ithalatının son kalan küçük hayvan yetiştiricilerini yok edeceğini söyleyen Pekmez, “Bir ya da en fazla iki yıl içinde artık hayvan yetiştiricisi küçük çiftçiler, köylüler bu rekabete dayanamayıp yok olurlar. Et fiyatı bugünkünün kat kat üstüne çıkar. Gümrüksüz et ithali yoksulların yanında olmak değil, WTO-Dünya Ticaret Örgütü’nün kararlarının uygulanmasıdır. Gıda tekellerinin isteğidir. Eğer gerçekten etin ucuzlamasını istiyorsanız; besicileri destekleyin, yem fiyatlarını düşürün, eti gümrük gelirinden vazgeçip gümrüksüz olarak ülkeye sokacağınıza, yerli etin üzerinden iki ya da üç kez alınan KDV, canlı hayvan borsası rüsumu, belediye vergileri ve benzerini almayın, et yaklaşık aynı fiyata iner zaten” ifadelerini kullandı.
KÜÇÜK KASAPLAR ZİNCİR MARKETLERE KARŞI
İthal etin zincir marketlerde satılmasının, küçük kasapların sonu olacağını söyleyen Pekmez, “Perakende et satışı da tekellere terk ediliyor. Bu, burjuvazinin rekabet yasasına da aykırıdır. Et, ‘arz ve talep ya da kapitalizme uygun olarak eski fiyatın 3-4 katına çıktığında artık sadece hayvan yetiştiricisi küçük çiftçi değil, mahalle kasapları da kalmayacaktır. Bu, perakende kârlarının da 3-4 kat artması demektir. İthal et öldürür; küçük çiftçileri, küçük kasapları da…”
PİYASADA ETİN KİLOSU 130 LİRA
TMMOB Gıda Mühendisleri Odası Mersin Şubesi Yönetim Kurulu Başkanı Yusuf Değirmenci yapılan zammın kaçınılmaz olduğunu belirtti. Piyasada dananın kesim fiyatının 88 lira koyunun ise 90 lira olduğunu söyleyen Değirmenci, “Bir koyunun kesimi ile birlikte et maliyeti 100 liraya geliyor. Kemiğini ve diğer firelerini çıkardığımızda kasaplar şu an kemikli eti 110 liraya kemiksizi ise 130 liraya satıyor. Doğrusu kasapların masrafları, giderleri ve vergileri hesaplandığında çokta kar etmiyorlar. Et ve Süt Kurumu fiyatları açıklamış ama piyasadaki fiyatla arada yine büyük fark var” dedi.
HERKES MUTSUZ
Ete yapılan zammın temel sebebinin üreticilerin yeterince desteklenmemesi olduğunu belirten Değirmenci, “Çiftçi girdi fiyatlarının yüksekliğinden yem üretmiyor, hayvancı ithal yeme para yetiştiremediği için üretimden vazgeçiyor, kasapta piyasada yeterince hayvan olmamasından, alım gücü düşen tüketici de fiyatlardan şikayetçi. Bu sorunun içinden ancak ve ancak üretim ve üreticiye destekle çıkılabilir, ithalat çözüm değil” dedi.
Kırmızı Et Eski Fiyat Listesi
Kıyma: 56 TL
Kuşbaşı: 62,5 TL
Pirzola: 103 TL
Bonfile: 154 TL
Kırmızı Et Zamlı Fiyat Listesi
Kıyma: 83 TL
Kuşbaşı: 92 TL
Pirzola: 152 TL
Bonfile: 228 TL
Kasaplarda ortalama kırmızı et fiyatı
Kıyma: 120 TL
Kuşbaşı: 130 TL
Pirzola: 185 TL
Bonfile: 240 TL