ADANA-MERSİN DEMİRYOLU HATTI: TARİHİ MİRASTAN ÇAĞDAŞ TAŞIMACILIĞA
1830'lu yıllarda İngiltere'de başlayan demiryolu, tüm dünyada taşımacılıkta bir devrim yaratmıştır. Demiryolu, günümüzde çevre dostu, güvenli ve ekonomik bir taşıma modu olarak kabul edilmekte ve önemi gittikçe artmaktadır. Osmanlı topraklarında ilk demiryolu hattı, 1851 yılında Kahire-İskenderiye arasında, 211 km uzunluğunda inşa edilmiştir. İkincisi ise 1856 yılında 130 km'lik İzmir-Aydın Demiryolu olarak tamamlanmıştır. Türkiye sınırları içinde inşa edilen ilk demiryolu hatlarından biri olan Adana-Mersin hattı, 1886 yılında kurulmuştur ve Mersin Limanı'nın da etkisiyle tarihi bir öneme sahip olmuştur.
Ancak, bu hat uzun yıllar boyunca yatırımsız kalmış ve iki büyük şehri bağlayan bu kritik bağlantı kaderine terk edilmiştir. Oysa bu hat, Yüksek Hızlı Tren (YHT) için ideal ilk hatlardan biri olabilirken, son zamanlarda TCDD tarafından Mersin-Yenice arasındaki tüm yolcu ve yük trenleri, hızlı tren projesi nedeniyle 24 ay süreyle durdurulmuştur. Bu süreç, 22 Nisan 2024'te rayların sökülmesiyle başlamış ve çalışmalar şu anda devam etmektedir. Proje kapsamında Mersin-Adana arası dört hat, Adana-Gaziantep arası ise iki hat olarak planlanmıştır.
Önceleri günlük ortalama 40.000 ila 45.000 arasında yolcu taşıyan Mersin-Adana arasındaki tren sayısı, proje nedeniyle 28'e düşürülmüş ve sonrasında günlük yolcu sayısı 20.000 bin ile 25.000 bin arasına gerilemiştir. En son olarak tren sayısı günde toplam 16'ya düşürülmüş ve Mersin'den günlük sadece 3.000 - 3.500 yolcu taşınır olmuştu. Tüm istasyonlar bazında ise günlük ortalama 10.000 ile 12.000 arasında yolcu taşınmaktaydı.
Adana ve Mersin'deki yaklaşık 5 milyonluk nüfus göz önüne alındığında, bu 24 ay oldukça uzun bir süre. Örneğin, Çin 12 yılda 40.000 km'den fazla YHT hattı inşa etmiştir. Bizde ise projelerin tamamlanması uzun sürmekte ve bu durumun faturası, Adana ve Mersin halkına çıkarılmaktadır. Bu nedenle, bölgedeki belediye başkanları, milletvekilleri ve bürokratların bu konuyu sürekli gündemde tutmaları önemlidir. Ayrıca, Karaman-Taşucu ve Taşucu-Mersin YHT projelerinin de bir an önce hayata geçirilmesi büyük fayda sağlayacaktır.
YHT, otoban ve duble yollara kıyasla çok daha avantajlı bir taşımacılık seçeneğidir. Ancak ne yazık ki, Türkiye'de çoğu zaman duble yol ve otoban projeleri tercih edilerek, mütahitlere ve petrol ve araba ihracatçısı ülkelere rant sağlanmaktadır. Bu, çevre ve insan refahını ikinci plana atan bir yaklaşımdır. Bu bağlamda, Adana-Mersin-Gaziantep YHT projesinin ne zaman hayata geçirileceği merak konusu olmaya devam etmektedir.